การทำการคำนวณกับข้อมูลทั้งชุด จะส่งผลต่อค่าสถิติพื้นฐานอย่างค่าเฉลี่ย มัธยฐาน และฐานนิยมแตกต่างกัน มาดูว่าแต่ละการคำนวณจะส่งผลอย่างไรบ้าง
เมื่อเรา “บวก” ด้วยค่าคงที่
เมื่อเราบวกข้อมูลทุกตัวด้วยค่าเดียวกัน ค่าสถิติทั้งสามจะเปลี่ยนไปเท่ากับค่าที่บวกเข้าไป
ตัวอย่าง: ข้อมูลชุด [2, 4, 4, 6, 9]
- ค่าเฉลี่ย = 5
- มัธยฐาน = 4
- ฐานนิยม = 4
เมื่อบวกด้วย 10 ทุกตัว จะได้ [12, 14, 14, 16, 19]
- ค่าเฉลี่ยใหม่ = 15 (เพิ่มขึ้น 10)
- มัธยฐานใหม่ = 14 (เพิ่มขึ้น 10)
- ฐานนิยมใหม่ = 14 (เพิ่มขึ้น 10)
เมื่อเรา “ลบ” ด้วยค่าคงที่
เมื่อเราลบข้อมูลทุกตัวด้วยค่าเดียวกัน ค่าสถิติทั้งสามจะลดลงเท่ากับค่าที่ลบออกไป
ตัวอย่าง: ข้อมูลชุด [12, 14, 14, 16, 19]
- ค่าเฉลี่ย = 15
- มัธยฐาน = 14
- ฐานนิยม = 14
เมื่อลบด้วย 5 ทุกตัว จะได้ [7, 9, 9, 11, 14]
- ค่าเฉลี่ยใหม่ = 10 (ลดลง 5)
- มัธยฐานใหม่ = 9 (ลดลง 5)
- ฐานนิยมใหม่ = 9 (ลดลง 5)
เมื่อเรา “คูณ” ด้วยค่าคงที่
เมื่อเราคูณข้อมูลทุกตัวด้วยค่าเดียวกัน ค่าสถิติทั้งสามจะเปลี่ยนแปลงเป็นผลคูณกับตัวคูณนั้น
ตัวอย่าง: ข้อมูลชุด [2, 4, 4, 6, 9]
- ค่าเฉลี่ย = 5
- มัธยฐาน = 4
- ฐานนิยม = 4
เมื่อคูณด้วย 3 ทุกตัว จะได้ [6, 12, 12, 18, 27]
- ค่าเฉลี่ยใหม่ = 15 (= 5 × 3)
- มัธยฐานใหม่ = 12 (= 4 × 3)
- ฐานนิยมใหม่ = 12 (= 4 × 3)
เมื่อเรา “หาร” ด้วยค่าคงที่
เมื่อเราหารข้อมูลทุกตัวด้วยค่าเดียวกัน ค่าสถิติทั้งสามจะเปลี่ยนแปลงเป็นผลหารด้วยตัวหารนั้น
ตัวอย่าง: ข้อมูลชุด [6, 12, 12, 18, 27]
- ค่าเฉลี่ย = 15
- มัธยฐาน = 12
- ฐานนิยม = 12
เมื่อหารด้วย 3 ทุกตัว จะได้ [2, 4, 4, 6, 9]
- ค่าเฉลี่ยใหม่ = 5 (= 15 ÷ 3)
- มัธยฐานใหม่ = 4 (= 12 ÷ 3)
- ฐานนิยมใหม่ = 4 (= 12 ÷ 3)
สรุปผลกระทบต่อค่าสถิติพื้นฐาน
การคำนวณ | ผลต่อค่าเฉลี่ย | ผลต่อมัธยฐาน | ผลต่อฐานนิยม |
---|---|---|---|
บวกด้วย c | เพิ่มขึ้น c | เพิ่มขึ้น c | เพิ่มขึ้น c |
ลบด้วย c | ลดลง c | ลดลง c | ลดลง c |
คูณด้วย c | คูณด้วย c | คูณด้วย c | คูณด้วย c |
หารด้วย c | หารด้วย c | หารด้วย c | หารด้วย c |
ประโยชน์ในทางปฏิบัติ
ความเข้าใจเรื่องนี้มีประโยชน์ในหลายกรณี เช่น:
- การแปลงข้อมูล: เมื่อต้องการเปลี่ยนหน่วยของข้อมูล (เช่น เซนติเมตรเป็นนิ้ว)
- การปรับมาตราส่วน: เพื่อให้ข้อมูลอยู่ในช่วงที่เหมาะสม (เช่น ปรับเป็นคะแนน 0-100)
- การวิเคราะห์แนวโน้ม: เมื่อต้องการดูแนวโน้มโดยกำจัดผลของค่าคงที่ (เช่น เงินเฟ้อ)
เมื่อทำการคำนวณใดๆ กับข้อมูล คุณสามารถคาดการณ์ได้ว่าค่าสถิติพื้นฐานจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร โดยไม่จำเป็นต้องคำนวณใหม่ทั้งหมด
Discover more from KruJakkrapong 's Blog
Subscribe to get the latest posts sent to your email.