เพื่อนๆ วันนี้มาคุยกันเรื่องที่หลายคนอาจจะคิดว่า “ยังไม่ใช่เรื่องของเรา” กันนะ นั่นคือเรื่อง โรคเบาหวาน ซึ่งจริงๆ แล้วมันใกล้ตัวเรามากกว่าที่คิดเสียอีก ผมเป็นคนที่ยังไม่ได้เป็นเบาหวานครับ แต่ผมกลัวโรคนี้มาก ผมเห็นคนไปโรงพยาบาลเยอะเพื่อไปรับยาเกี่ยวกับเบาหวาน ความดัน ก็เลยคิดว่า โอกาสจะเป็นโรคนี้ในประเทศไทยสูงมาก

แม้ว่าผมจะไม่ใช่แพทย์ แต่ผมก็พยายามศึกษาหาความรู้จากสื่อที่น่าเชื่อถือต่างๆ มาประกอบการใช้ชีวิต หนังสือที่คุณหมอเขียนหรือวารสารที่ค่อนข้างจะน่าเชื่อถือ เพื่อเอามาเป็นแนวทางในการป้องกันโรคเบาหวานครับ

เบาหวานคืออะไรกันแน่?

อธิบายง่ายๆ ก็คือ ร่างกายเราสร้างน้ำตาลมากเกินไป หรือใช้น้ำตาลไม่เป็น นึกภาพเหมือนกับรถที่เติมน้ำมันแต่เครื่องยนต์ใช้น้ำมันไม่ได้ น้ำมันก็จะล้นออกมา แต่รถก็ไม่วิ่ง

ตัวจริงคือ อินซูลิน (ฮอร์โมนที่ผลิตจากตับอ่อน) ทำหน้าที่เหมือนกุญแจที่ไปเปิดประตูเซลล์ให้น้ำตาลเข้าไปเป็นพลังงาน แต่พอมีปัญหาเกิดขึ้น กุญแจก็ใช้ไม่ได้ หรือไม่มีกุญแจเลย น้ำตาลก็ไปไหนไม่ได้ ต้องวนเวียนอยู่ในเลือดจนเกินเครื่อง

แบ่งเป็นกี่แบบกันนะ?

เบาหวานชนิดที่ 1 – เหมือนโรงงานผลิตกุญแจ (ตับอ่อน) ถูกทำลาย ไม่มีกุญแจเลย ต้องฉีดอินซูลินตลอดชีวิต มักเจอในเด็กและวัยรุ่น

เบาหวานชนิดที่ 2 – กุญแจมี แต่ใช้ไม่ได้ดี หรือมีน้อยเกินไป มักเกิดกับคนอ้วน อายุมากขึ้น หรือไม่ออกกำลังกาย พบบ่อยที่สุด ประมาณ 95% ของคนเป็นเบาหวานทั้งหมด และนี่คือคนไทยเป็นเยอะมากๆครับ

เบาหวานระหว่างตั้งครรภ์ – เกิดขึ้นตอนท้อง แต่มักจะหายหลังคลอด

สัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม

เอาจริงๆ เบาหวานเป็น “โรคเงียบ” เพราะเริ่มต้นไม่มีอาการชัดเจน แต่ถ้าสังเกตดีๆ จะเห็นสัญญาณเหล่านี้:

• ปัสสาวะบ่อยกว่าปกติ โดยเฉพาะกลางคืน ตื่นไปนั่งหลายรอบ
• หิวน้ำบ่อย คอแห้ง ดื่มน้ำเท่าไหร่ก็ยังกระหาย
• หิวข้าวบ่อย แต่น้ำหนักกลับลง (แปลกใช่มั้ย?)
• เหนื่อยล้าง่าย ไม่มีแรง ไม่รู้ทำไม
• แผลหายช้า จิกขยิบเล็กๆ กลายเป็นแผลใหญ่
• ตามัวบ่อย มองอะไรไม่ชัด
• มีเชื้อราติด โดยเฉพาะผู้หญิง
• มือเท้าชา หรือเสียวซ่า

ทำไมน่ากลัว? เพราะภาวะแทรกซ้อนนี่แหละ!

ถ้าไม่รักษา หรือควบคุมไม่ดี เบาหวานจะค่อยๆ ทำลายร่างกายแบบเงียบๆ:

ตาเสีย – หลอดเลือดในตาแตก ทำให้ตาบอดได้ ไตเสีย – กรองของเสียไม่ได้ ต้องฟอกเลือด หัวใจป่วย – หลอดเลือดอุดตัน เส้นประสาทเสียหาย – มือเท้าชา บางคนต้องตัดนิ้ว ตัดขา แผลติดเชื้อ – แผลเล็กๆ กลายเป็นแผลใหญ่ หายยาก

ที่ประเทศไทยเรา มีคนเป็นเบาหวานประมาณ 3.5 ล้านคน และใช้เงินรักษาปีละ 47,600 ล้านบาท คิดดูสิ!

ใครเสี่ยงบ้าง?

• อายุ 35 ปีขึ้นไป (แต่ตอนนี้คนหนุ่มสาวก็เป็นกันเยอะ)
• อ้วน โดยเฉพาะหน้าท้องโต
• พ่อแม่ญาติเป็นเบาหวาน (ยีนส์ไม่หลอกนะ)
• ไม่ค่อยออกกำลังกาย
• กินหวาน กินแป้ง เยอะมาก
• ความดันสูง ไขมันในเลือดสูง

ป้องกันยังไง?

ข่าวดีคือ เบาหวานชนิดที่ 2 ป้องกันได้! แค่ปรับไลฟ์สไตล์นิดหน่อย:

1. กินอาหารให้ฉลาด

• ลดของหวาน เครื่องดื่มที่มีน้ำตาล
• เพิ่มผัก ใยอาหาร พยายามกินอาหารต้นทาง ไม่ต้องปรุงมาก (อาหารคลีน)
• กินข้าวกล้อง แทนข้าวขาว
• เลือกเนื้อไม่ติดมัน

2. ขยับร่างกายให้มาก

• เดินวันละ 30 นาที หรือ 150 นาทีต่อสัปดาห์
• ขึ้นลงบันได แทนลิฟต์
• จอดรถไกลๆ เดินเพิ่ม

3. รักษาน้ำหนัก

• ลดน้ำหนักแค่ 5-10% ก็ลดความเสี่ยงได้เยอะแล้ว

4. ตรวจสุขภาพสม่ำเสมอ

• ปีละครั้ง ถ้าเสี่ยงสูง 6 เดือนครั้ง

ถ้าเป็นแล้วล่ะ?

อย่าหมดหวัง! เบาหวานควบคุมได้ ใช้ชีวิตปกติได้ แค่ต้อง:

• กินยาตามแพทย์สั่ง อย่าหยุดเอง
• ควบคุมอาหาร อย่างที่บอก
• ออกกำลังกาย สม่ำเสมอ
• วัดน้ำตาลเป็นประจำ
• ไปพบแพทย์ตามนัด

ข้อคิด

เบาหวานไม่ใช่โรคของคนแก่อีกต่อไปแล้ว วัยรุ่นก็เป็นได้ เพราะยุคนี้เราขี้เกียจขยับ ชอบกินของหวาน อาหารแปรรูป และน่าหงุดหงิดคือ ตอนแรกไม่มีอาการ พอรู้ตัวก็สาย

แต่ข่าวดีคือ ป้องกันได้ง่ายมาก แค่ปรับไลฟ์สไตล์ให้สุขภาพดี ก็เอาตัวรอดได้แล้ว

อย่าลืมว่า สุขภาพดีกว่าการรักษา เพราะเวลาเสียสุขภาพแล้ว เงินเท่าไหร่ก็ซื้อคืนไม่ได้

---

แหล่งที่มาของข้อมูล

1. โรงพยาบาลชั้นนำ

• โรงพยาบาลบางกอก พิษณุโลก Diabetes: A Silent Threat to Health and Well-being | Bangkok Hospital Phitsanulok – ข้อมูลสถิติผู้ป่วยเบาหวานทั่วโลกและในไทย
• โรงพยาบาลเมดปาร์ค Diabetes: Symptoms, Causes, Diagnosis and Treatment | MedPark Hospital – อธิบายกลไกการเกิดโรคและภาวะแทรกซ้อน
• โรงพยาบาลเปาโล เกษตร โรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus) | โรงพยาบาลเปาโล – Paolo Hospital – การจำแนกประเภทและแนวทางป้องกัน
• โรงพยาบาลบางกอก สำนักงานใหญ่ 9 Warning Signs of Diabetes | Bangkok Hospital Headquarter – สัญญาณเตือนและการคัดกรอง

2. สถาบันการศึกษาทางการแพทย์

• รามาแชนแนล มหาวิทยาลัยมหิดล MahidolMahidol – อาการและปัจจัยเสี่ยง
• โรงพยาบาลศิริราช เบาหวาน รู้ทันป้องกันได้ (Diabetes) – ความรู้พื้นฐานเรื่องเบาหวาน

3. องค์กรวิชาการ

• สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย (dmthai.org) โรคเบาหวาน คืออะไร – ข้อมูลมาตรฐานการแพทย์
• วิกิพีเดียภาษาไทย เบาหวาน – วิกิพีเดีย – ข้อมูลพื้นฐานและประวัติศาสตร์

และคลิปนี้น่าจะเป็นอีกคำตอบสำหรับใครที่อยากจะกินแบบปกติแต่ไม่อ้วนครับ เป็นคลิปหมอแบงค์ครับ ดีมากๆ

• Facebook
• Twitter
• Line